به انگلیسی :Persian marjoram ،Mountain-pride
گیاهی از خانواده Umbellifera:
نام علمی:Heracleum persicum Desf L.
اطلاعاتی کلی درموردگلپر:
گلپر گیاهی است که فقط در ایران میروید و به همین دلیل به «هراکلیوم پرسیکوم» معروف است. تمام گیاهانی که پایان نامشان «پرسیکوم» است، به نام کشورمان ثبت شدهاند. محل رشد این گیاه بیشتر نواحی مرتفع (۱۵۰۰-۲۰۰۰ متر ارتفاع) و پر آب مثل رودخانههای اطراف شمشک، گچسر، دیزین، اوشان و تونل کندوان است و از این مناطق به سایر نقاط ایران ارسال میشود. میزان برداشت گلپر به حدی نیست که به خارج از ایران صادر شود.
بهار فصل رویش این گیاه خودرو و وحشی است. برگهای گلپر بزرگ و پهن است و قطر آن گاهی از نیم متر هم بیشتر میشود. گیاه گلپر از خانواده گیاهان چتری یا جعفری و گل آن بسیار زیبا و شبیه چتر است. قطر این گلها گاهی به بیش از ۵۰ سانتیمتر میرسد. گلهای سفید رنگ در خرداد و تیر ماه باز میشود. شهریور و مهر ماه فصل برداشت دانههاست.
شیشههای رنگی تیره یا ظروف فلزی با در محکم، بهترین ظروف برای نگهداری دانههای اسانسدار هستند
دانههای گلپر پهن هستند، بویی نافذ دارند و قطر آنها از ۴-۶ میلیمتر بیشتر نمیشود. برای برداشت دانهها چترها را میچینند و آنها را در یک پارچه میتکانند تا دانهها بریزد. برگ و ساقه این گیاه هم بوی نافذی دارد و از ساقه تو خالی آن گرچه مزه تند و تیز و تلخی دارد، ترشی بسیار خوشمزهای درست میکنند. دانههای گلپر مشابهی از نظر بو و مزه ندارد و از قدیم به دلیل خوراکی بودن و از آنجا که مصرف آن محدودیت و ممنوعیتی ندارد، آن را پودر میکردند و به عنوان ادویه مستقیم یا همراه با سایر ادویهها در ترشیها یا در غذاها میریختند.
گلپر خواص آنتیاکسیدانی و ضدنفخ بالایی دارد و معمولاً همراه با مواد غذایی نفاخ مثل باقلا استفاده میشود. دانههای گلپر خاصیت تقویتکنندگی معده هم دارند و هضمکننده خوبی هستند. افرادی که معده ضعیف یا تنبلی دارند، میتوانند از پودر گلپر به عنوان ادویه در غذا استفاده کنند.
اسانس دانههای گلپر خاصیت ضدمیکروبی دارد و همانند سیر و پیاز شوینده معده محسوب میشود. از این ادویه به عنوان نگهدارنده مواد غذایی از فساد نیز استفاده میشود.
متأسفانه با توجه به اینکه این گیاه فقط در ایران آن هم در نواحی خاصی میروید، مطالعه چندانی روی اسانس آن انجام نشده و در مورد سایر خواص این گیاه نیز اطلاعاتی در دسترس نیست.
ترکیبات:دارای اسانس روغن فرار می باشد.
خواص:
معطرکردن بعضی غذاها،ضدنفخ،رفع سوءهاضمه